အရာဝတၳဳတိုင္​းကတုန္​ခါႏိုင္​တယ္​ တုန္​ခါမႈတိုင္​းက အသံကိုထြက္​​ေပၚ​ေစတယ္​လို႔ ​ေ႐ွ႕မွာ​ေျပာခဲ့တယ္​။ ဒါ​ေပမဲ့ တုန္​ခါမႈfrequency​ေတာ့မတူႏိုင္​ဘူး အသံ​ေတြလည္​းမတူဘူး​ေပါ့ကြာ။ အဲဒီအရာဝတၳဳ​ေတြရဲ႕ ပကတိလြတ္​လြတ္​လပ္​လပ္​ တုန္​ခါႏိုင္​မႈကို natural frequency လို႔​ေခၚတယ္​။ ဆို​ေတာ့ အရာဝတၳဳ တိုင္​းမွာ ဘယ္​​ေလာက္​ႀကိမ္​ႏႈန္​းနဲ႔တုန္​ခါႏိုင္​မယ္​ဆိုတဲ့သူရဲ႕ natural frequency ဆိုတာ႐ွိတယ္​။ သံလည္သံအ​ေလ်ာက္​၊​ေၾကးျပားလည္​း​ေၾကးျပားအ​ေလ်ာက္​​ေပါ့။ အလြယ္​ဆံုးက​ေတာ့ ၾကမ္​းျပင္​​ေပၚပစၥည္​း​ေတြလႊတ္​ခ်ၾကည္​့၊ ထြက္​လာတဲ့အသံ​ေတြမတူဘူး.....ဟုတ္​လား၊ဘာလို႔လဲဆို​ေတာ့ သူတို႔ရဲ႕natural frequency ​ေတြမတူလို႔ပဲ။

တကယ္​လို႔မ်ား သူရဲ႕ပတ္​ဝန္​းက်င္​က သူ႔ရဲ႕natural frequencyနဲ႔ တုန္​​ေနမယ္​ဆိုရင္​ ဒီ​ေကာင္​​ေသခ်ာ​ေပါက္​လိုက္​တုန္​​ေနၿပီ။ဒီလိုကြာ...... အရာဝတၳဳတစ္​ခုရဲ႕ natural frequencyက 100Hz ဆိုပါ​ေတာ့ သူကအဲ​ေလာက္​ႏႈန္​းနဲ႔တုန္​ႏိုင္​တယ္​။ တကယ္​လို႔ သူ႔ပတ္​ဝန္​းက်င္​က 100Hz နဲ႔တုန္​ခါ​ေနမယ္ဆိုရငိ ဒီ​ေကာင္​ ​ေသခ်ာ​ေပါက္​လိုက္​ခုန္​ၿပီ၊ တျခား​ေကာင္​​ေတြ (natural frequency 100Hz မဟုတ္​တဲ့​ေကာင​္​​ေတြက အဲ့လိုလိုက္​မတုန္​ဘူး ဒီ​ေကာင္​တစ​္​​ေကာင္​တည္​းအားရပါးရလိုက္​တုန္​မွာ.....ဘာလို႔လဲဆို​ေတာ့ 100Hzဆိုတာ သူရဲ႕ natural frequency ျဖစ္​​ေနတာကို..။

Physicsမွာ​ေတာ့ အဲလို လိုက္​တုန္​တာမ်ဳိး resonanceလို႔​ေခၚတယ္​။ resonanceဆိုတာ လက္​တင္​စကားကလာတာ။ အဓိပၸါယ္​ကresound ပဲ့တင္​ဟိနိးျခင္​းတဲ့။ သူမ်ားတုန္​လို႔ လိုက္​တုန္​တာျဖစ္​လို႔ forced motion/forced vibration လို႔​ေခၚၿပီး မူလစတုန္​တဲ့​ေကာင္​ကို driving force လို႔​ေခၚတယ္​ ။ အရာဝတၳဳကို resonanceျဖစ္​​ေစ တုန္​​ေစတဲ့frequrncyကို​ေတာ့ resonant frequencyလို႔​ေခၚတယ္​။​ေျပာခဲ့သလို အရာဝတၳဳတစ္​ခု resonance ျဖစ္​သြားၿပီဆိုရင္​ ဒီ​ေကာင္​က အားရပါရတုန္​မယ္​။စာလို​ေျပာရရင္​ အဲဒီအခ်ိန္​မွာ amplitudeအျမင္​့ဆံုးပဲ ။​ေနာက္​တစ္​မ်ဳိး​ေျပာကရင္​ drivimg forceရဲ႕ energy ကိုအျပည္​့ဝဆံုးလက္​လြဲွယူႏိုင္​ခ်ိန္​​ေပါ့။

The amplitude of the motion reaches a mum when the frequencyof driving force equals the natural frequency of the system ,f ြ called resonant frequency of the system . Under this condition, the system is said to be in resonance.
မူလတုန္​ခါမႈဧ။္​ႀကိမ္​ႏႈန္​းသည္​ အဖြဲ႔အစည္​းတစ္​ခု၏ resonant frequency (f ြ )ဟု​ေခၚ​ေသာ neutral frequency နဲ႔တူသြားလ်ွင္​ ထိုအဖြဲ႔အစည္​းလႈပ္​႐ွားမႈ၏ လႊဲက်ယ္​သည္​ အျမင္​့ဆံုးသို႔​ေရာက္​သြားသည္​။ ထိုအ​ေျခအ​ေနမ်ဳိး႐ွိ အဖြဲ႔အစည္​းကို ပဲ့တင္​ဟိန္​းတုန္​ခါ​ေနသည္​ဟုဆိုသည္​။

ဖတ္​စာအုပ္​ထဲမွာ resonanceရဲ႕ ဥပမာအျဖစ္​ pendulum ​ေလးခုျပထားၿပီး natural frequency တူတဲ့ pendulum ၂ခု ကပဲလိုက္​တုန္​တယ္ဆိုတာ သ႐ုပ္​ျပထားတယ္​။

Resonance အတြက္​ အထင္​႐ွားဆံုးဥပမာက​ေတာ့ အသံ​ေၾကာက္​့ ဖန္​​ေတြမွန္​​ေတြ ကြဲကုန္​တာပဲ။ လႈိင္​းမွန္​သမ်ွက စြမ္​းအင္​​ေတြသယ္​လာတာဟုတ္​​ေပမဲ့ အခုကိစၥမွာ​ေတာ့ အသံလႈိင္​းသယ္​လာတဲ့ စြမ္​းအင္​ႀကီးက ဖန္​ခြက္​ႀကီးကို ႐ုိက္​ခ်လိုက္​လို႔ ဖန္​ခြက္​ကြဲသြားတာ မဟုတ္​ဘူး။ အဲဒီ အသံလႈိင္​းရဲ႕ frequencyကဖန္​ခြက္​ရဲ႕ nautral frequency နဲ႔သြားတူတာ.... အဲဒီမွာ ဖန္​ခြက္​က ဂြမ္​းခနဲ ​ေန​ေအာင္​ အားရပါးရ တုန္​​ေတာ့တာပဲ။တိတိက်က်​ေျပာရရင္​ အသံရဲ႕ amplitudeနဲ႔လည္​းဆိုင္​တယ္​။စစ္​သား​ေတြ တ​ေျဖာင္​း​ေျဖာင္​းတဂြမ္​းဂြမ္​းနဲ႔ ခ်ီတက္​လို္​ တံတား​ေတြ ဘာ​ေတြၿပိဳသြားတာလည္​း အတူတူပဲ။စစ္​သား​ေတြ ထုတ္​လိုက္​တဲ့ frequency ကတံတားရဲ႕nautral frequency နဲ႔ထပ္​တူသြားတိုးတာ......အဲဒါ​ေၾကာင္​့ တံတားႀကီးၿပိဳသြားတာ။ nautral frequency မဟုတ္​ရင္​ မကြဲႏိုင္​မၿပိဳႏိုင္​ဘူးလားဆို​ေတာ့.. nautral frequencyမွသာ လႈိင္​းသယ္​လာတဲ့စြမ္​းအင္​ကို အျပည္​့ဝဆံုးလက္​​ေျပာင္​းယူႏိုင္​တာကိုး။ကဲ...ဒီ​ေလာက္​ဆိုresonceအ​​ေၾကာင္​းနားလည္​​ေလာက္​ပါၿပီ