heat capacity: c

Aug 12 at 6:40 p.m

​ေနာက္​ သူလိုပဲ ဘယ္​​ေလာက္​အပူခ်ိန္​တိုးလာဖို႔ အပူဘယ္​​ေလာက္​ လိုတယ္​ဆိုတာကိုျပတဲ့ အၫႊန္​းကိန္​း တစ္​ခု ရိွ​ေသးတယ္​။ အဲဒါက​ေတာ့ heat capacity. ဒါမွမဟုတ္​ thermal capacity (C) တဲ့။ specific heat capacity နဲ႔ ဘာကြာလို႔လဲဆို​ေတာ့ ဒီ​ေကာင္​က ​ေယဘုယ်သ​ေဘာကို ​ေျပာတာ။ အ​ေျခအ​ေနတစ္​ခုအတြက္​ ​ေယဘုယ်သ​ေဘာကို ​ေျပာတာ။ ဥပမာ ဒီ​ေရပံုးထဲက ​ေရ​ေတြ အပူခ်ိန္​ 1 K တိုးလာဖို႔ လိုအပ္​တဲ့အပူ၊ ဒါမွမဟုတ္​ ဒီ​ေရခြက္​ထဲက​ေရ​ေတြ အပူခ်ိန္​ 1 K တိုးလာဖို႔ လိုအပ္​တဲ့အပူဆိုၿပီး ​ေျပာတာတြက္​တာ၊ တစ္​နည္​းအားျဖင္​့ အ​ေျခအ​ေနတစ္​ခုစီအတြက္​ပဲ ​ေျပာတာ။ အဲဒါကို thermal capacity လို႔ ​ေခၚတယ္​။ ဒီ့ထက္​႐ွင္​း​ေအာင္​ ​ေျပာရရင္​ mass ကို ထည္​့မစဥ္​းစားဘဲ ဒီအရာဝတၳဳထဲကို အပူဘယ္​​ေလာက္​ထည္​့လိုက္​ရင္​ အပူခ်ိန္​ ဘယ္​​ေလာက္​ တက္​လာမလဲဆိုတာကို ​ေျပာတာ။ သူက အ​ေျခအ​ေနတစ္​ခုစီ (mass တစ္​ခုစီအတြက္​) အတြက္​ပဲ စဥ္​းစားတာ။ (အ​ေျခအ​ေန​ေျပာင္​းသြားရင္​ mass မတူရင္​ thermal capacity က ​ေျပာင္​းသြားမယ္​)

ဆိုပါစို႔ .. အ​ေျခအ​ေနတစ္​ခုက ​ေရ 10kg၊ ​ေနာက္​ အ​ေျခ အ​ေနတစ္​ခုက ​ေရ 50kg ဆိုရင္​ သူတို႔ အပူခ်ိန္​ 1K တက္​လာဖို႔ လိုအပ္​တဲ့အပူ တူပါ့မလား၊ မတူႏိုင္​ဘူး။ 10kg ဆိုတဲ့​ေရကို အပူခ်ိန္​ 1K တက္​လာဖို႔ အပူ 41690 J လိုမယ္​။ 50kg ဆိုတဲ့​ေရကို 1K တက္​လာဖို႔ အပူ 208450 J လိုမယ္​ (10kg ထက္​ ၅-ဆ ပိုလိုမွာ​ေပါ့)။ ဒီ​ေတာ့ ပထမအ​ေျခအ​ေနအတြက္​ thermal capacity ကို 41690 J K-1 လို႔ ​ေျပာမယ္​။ ဒ ုတိယ​ေကာင္​အတြက္​ thermal capacity ကို 208450 J K-1 လို႔​ေျပာမယ္​။ ​ေရ​ေတာ့ ​ေရပဲ​ေနာ္​။ ​ေရရဲ႕ specific heat capacity က​ေတာ့ ​ေျပာင္​းမွာမဟုတ္​ဘူး။ အ​ေျခအ​ေနကြာလို႔ (mass ကြာလို႔) thermal capacity က ​ေျပာင္​းသြားတယ္​။

တစ္​ခြန္​းတည္​း​ေျပာရရင္​ specific heat capacity ဆိုတာက အရာဝတၳဳရဲ႕ ပင္​ကိုဂုဏ္​သတၱိ။ လံုးဝမ​ေျပာင္​းဘူး။ thermal capacity ဆိုတာက အ​ေျခအ​ေနတစ္​ခုအတြက္​ပဲ စဥ္​းစားတာ။ ဒါ​ေၾကာင္​့ ​ေျပာင္​းတယ္​။ သခၤ်ာအီ​ေကြး႐ွင္​းအရဆို -

C = Δ Q / ΔT

Δ Q = amount of heat (J or cal)
Δ T = change in temperature ( K or )
C = heat capacity / thermal capacity (kcal K-1 or J K-1)

ယူနစ္​က​ေတာ့ kcal K-1 နဲ႔ Sl unit က J K-1 ​ေပါ့။

thermal capacity ဆိုတာ mass ကို ထည္​့မစဥ္​းစားဘူး၊ ဆို​ေတာ့ mass နဲ႔သာ ျပန္​စားလိုက္​ရင္​ အဲဒီ္​အရာဝတၳဳရဲ႕ specific heat capacity ကို ျပန္​ရမွာ​ေပါ့။ ဥပမာ အထက္​မွာ ​ေျပာခဲ့တဲ့ 41690# K1 တို႔၊ 208450# K1 တို႔ကို သူတို႔ရဲ႕ mass ​ေတြ 10kg, 50kg ​ေတြနဲ႔ ျပန္​စားလိုက္​ရင္​ ​ေရရဲ႕ specific heat capacity ကို ျပန္​ရမွာ​ေပါ့။ ဒါ​ေၾကာင္​့ specific heat capacity - c နဲ႔ thermal capacity - C တို႔ရဲ႕ ဆက္​သြယ္​ခ်က္​က -

** M ကို mass per mole လို႔ ​ေျပာလို႔ မ်က္​စိလည္​မသြားနဲ႔။ တစ္​ခြန္​းတည္​း​ေျပာရရင္​ mass ပါပဲ။ 1 mol မွာ ရိွတဲ့ mass လို႔ ​ေျပာတာ။ အဲဒါဆို C ကလည္​း 1 mol အတြက္​ပဲျဖစ္​မယ္​ .. J mol-1 K-1 ​ေပါ့။