အပူခ်ိန္နဲ႔အပူမတူဘူးဆိုေပမယ့္ ဆက္သြယ္ခ်က္ေတာ့ ႐ွိရမယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အပူခ်ိန္ဆိုတာကလည္းအပူပဏနဲဆိုင္ေနတာကိုး။အရာဝတၳဳတစ္ခုထဲ အပူေတြထည့္လိုက္ရင္ အဲဒီေကာင္ရဲ႕အပူခ်ိန္ကတက္လာမွာေပါ့။အရာဝတၳဳတစ္ခုထဲကအပူေတြႏႉ တ္ယူလိုက္ရင္သူ႔ရဲ႕အပူခ်ိန္က်သြားမွာေပါ့...႐ွင္းပါတယ္ေနာ္၊အဲ့ဒီအပူနဲ႔အပူခ်ိန္တို႔ရဲ႕ဆက္သြယ္ခ်က္ကို specific heat capacity(thermal capacity)လို္ေခၚတယ္။
ေ႐ွ႕ပိုင္းမွာတုန္းက အရာဝတၳဳတစ္ခုတည္းကိုထည့္ေပးလိုက္တဲ့ အပူပမာဏမတူရင္သူတက္လာမဲ့အပူခ်ိန္လည္းမေတြ႕ႏိုင္ဘူးလို႔ ႐ွင္းခဲ့တယ္ေနာ္။ေနာက္တစ္ခုျဖည့္စြက္ၿပီ စဥ္းစားၾကည့္ရေအာင္။ေပးလိုက္တဲ့အပူပဏနကေတာ့အတူတူဘပဲ။ပစၥည္းမတူရင္ျဖစ္လာမယ့္ အပူခ်ိန္ေတြတူပါ့မလား။ဥပမာ အပူ10cal ကိုအရြယ္တူသံေခ်ာင္းနဲေကာ္ေခ်ာင္းထည့္လိုက္မယ္ဆိုရင္...ျဖစ္လာမဲ့အပူခ်ိန္ခ်င္းတူပါ့မလား။အေျဖကိုမင္းတို႔လည္းမွန္းလို႔ရပါတယ္။ဒီထက္ပို႐ွင္းခ်င္ရင္ေကာ္ဖီပူပူကို စတီးခြက္နဲေႂကြခြက္ထဲေလာင္ထည့္ၿပီဘယ္ခြက္ကပိုပူမလဲစမ္းၾကည့္...ဟုတ္လား။ေျပာခ်င္တာက. ေပးလိုက္တဲ့အပူပမာဏခ်င္းတူရင္ေတာင္ပစၥည္းမတူရင္ျဖစ္လာမယ့္အပူခ်ိန္ကမ တူႏိုင္ဘူး။တစ္ခ်ိဳ႕ကအပူနည္းနည္းေပးတာနဲ႔မ်ားမ်ားပူမယ့္။တစ္ခ်ိိဳ႕ကနည္းနည္းပူမယ္။အဲဒါ အရာဝတၳဳေတြရဲ႕ဂုဏ္သတိၱတစ္ခုဘဲ။အဲဒီဂုဏ္သတိၱကိုspecific heat capacityလို႔ေခၚတယ္။အပူေပ်ာ္ဝင္ဆ/အပူရႏိုင္ဆလို႔ျပန္ရမယ္ထင္တယ္။ ( တစ္ခ်ိဳ႕ ကေတာ့အပူဆလို႔ျပန္တယ္)
စာလိုေပလိုေျပာရရင္ေတာ့pecific heat capacity ဆိုတာ 1kg ႐ွိတဲ့အရာဝတၳဳကိုအပူခ်ိန္1K(or)1°Cျမင့္တက္ေစဖုိ႔လိုအပ္တဲ့ အပူပမာဏပဲ ။ေျပာခဲ့တဲ့အတိုင္းပဲရယအရာဝတၳဳေတြ႕ရဲ႕အပုရႏိုင္ဆဟာတစ္ခုနဲတစ္ခုမတူဘူး၊မတူႏိုင္ဘူး။နိမ့္မတဲ့ေကာင္ကနိမ့္မယ္၊ျမင့္တဲ့ေကာင္ကျမင့္မယ္တစ္ခ်ိဳ႕ကအပူခ်ိန္ 1°Cတက္လာဖို႔အပူနည္းနည္းပဲေပးရမယ္။တစ္ခ်ိဳ႕ပစၥည္းေတြကေကာ1°Cတက္လာဖို႔အပူမ်ားႀကီးေပးရတယ္။သံ....တို႔ကိုအပူနည္းနည္းေလးေပးတာနဲ႔ အပူခ်ိန္တန္းတက္တယ္။ရာဘာတို႔ဘာတို႔ဆိုရင္အပူခ်ိန္1°Cတက္လာဖို႔ကိုအပူအမ်ားႀကီးေပးရမယ္။စာလိုေပလိုေျပာရရင္ specific heat capacity နိမ့္ရင္အပူခ်ိန္တက္ဖို႔ အပူနည္းနည္းဘဲလိုမယ္။specific heat capacityတက္ဖို႔ျမင့္ရင္အပူခ်ိန္အမ်ားႀကီးလိုမယ္။စတီးနဲေႂကြမွာ....စတီးရဲ႕specific heat capacityကေႂကြထက္အမ်ား ႀကီးနိမ့္မယ္။ဒါေၾကာင့္ေကာ္ဖီတူတူထည့္တာေတာင္(အပူပမာဏအတူတူေပးတာေတာင္)စတီးခြက္ကျမန္ျမန္ပူတယ္။ဥပမာ ေရရဲ႕specific heat capacityဆိုအရမ္းျမင့္တယ္။(အဓိပၸါယ္ကအပူကို ပို႔ၿပီေတာ့ သိုေလွာင္ႏိုင္တယ္။ေတာ္ရံုေတာ္ရံုအပူေပးရံုနဲ႔အပူခ်ိန္တက္မလာဘူး)ဒါေၾကာင့္ေရကတစ္ျ ခားပစၥည္းေတြထက္ယုဥ္ရင္ေအးေနတာ။ေနပူထဲမွာေရတသ္ပံုးနဲ႔တစ္ျခားပစၥည္းေတြ(သံတို႔၊သြပ္တို႔၊အုတ္နီခဲတို႔)အတူတူထားၾကည့္၊ေရတစ္ျခားဟာေတြယွဥ္ရ င္ေအးေနလိမ့္မယ္။
1kg ႐ွိတဲ့အရာဝတၳဳကိုအပူခ်ိန္1k(or)1°Cျမင့္တက္ေစဖို႔လိုအပ္တဲ့အပူပမာဏဆို႔တဲ့အတြက္specific capacity (c)ရဲ႕ယူနစ္က kcal kg-1 K-1 ဒါမွမဟုတ္SI unitအေနနဲ႔ J kg-1 K-1တဲ့။ဆိုပါေတာ့...ေရရဲ႕c က 4169Jkg-1K-1....။အဓိပၸါယ္ကေရ1kgကိုအပူခ်ိန္1Kတက္လာဖို႔အပူပမာဏ4169jလိုတယ္တဲ့။ေရ2kgဆိုရင္1kတက္လာဖို႔ 4169×2=8338 Jလိုမွာေပါ့။ဆိုပါေတာ့အရာဝတၳဳရဲ႕ specific heat capacity (c)ကိုသိမယ္ဆိုရင္ဘယ္ေလာက္ပမာဏ႐ွိတဲ့ေကာင္ကိုဘယ္ေလာက္အပူခ်ိန္တက္လာဖို႔အပူဘယ္ေလာက္လိုတယ္ဆိုတာတြက္လို႔ရၿပီေပါ့။အီေကြး႐ွင္းအေနနဲ႔ျပရရင္..
Q = mc Δ T
ဒါ..အပူ (heat)နဲ႔ အပူခ်ိန္ (temperature)တုိ႔ရဲ႕ ဆက္သြယ္ခ်က္ကိုျပတဲ့ အီေကြး႐ွင္းေပါ့။