အပူခ်ိန္(temperature)ကိုတိုင္းတဲ့ ေပတံသံုးခုရွိတယ္။စင္တီဂရိတ္ေပတံ၊ဖာရင္ဟိုက္ေပတံနဲ႔၊ကယ္ဗင္ေပတံတို႔ပဲ။စင္တီဂရိတ္စေကး၊ဖာရင္ဟိုက္စေကးနဲဲ့ ကယ္ဗင္စေကးတို႔ပဲ။(သံုးခုႀကီးမ်ားလွခ်ည္လားလုပ္မေနနဲ႔....အကြာအေ၀းကိုေတာင္ ေပေတြလက္မေတြစင္တီမီတာေတြ မီတာေတြ မိုင္ေတြနဲ႔တိုင္းလာၾကတယ္...)
စင္တီဂရိတ္စေကးကို အရင္ေျပျပမယ္။စိတီဂရိတ္ကို ဆဲလ္စီးရပ္စ္စေကး(celsius scale )လို႔လည္းေခၚတယ္။ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ဆြီဒင္ပညာရွင္ အင္ဒါဆဲလ္စီးရပ္စ္က တီထြင္ခဲ့လို႔ပဲ။အမ်ားသံုးယူနစ္စေကးတစ္ခုေပါ့။သူက ေရခဲေနတဲ့အပူခ်ိန္ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေရခဲမွတ္( freezing point)ကို သုညဒီဂရီစင္တီဂရိတ္(0°C)၊ ေရဆူေနတဲ့အပူခ်ိန္ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေရဆူမွတ္ (boiling point)ကို 100°Cလို႔ သတ္မွတ္ၾကတယ္။ၿပီးေတာာအစိတ္တစ္ရာစိတ္လိုက္တယ္။အဲ့ဒါစင္တီဂရိတ္စေကးပဲ။
ဖာရင္ဟိုက္စေကးကိုေတာ့ ဂ်ာမန္သိပၸံပညာရွင္ ဒင္နီရယ္ဖာရင္ဟိုက္(Gabriel Daniel Fahrenheit)ကတီထြင္ခဲ့တာ။အပူခ်ိန္စေကးမွာ အေစာဆံုးေပါခဲ့တဲ့ စေကးေပါ့။ဖာရင္ဟိုက္ကေတာ့ေရခဲမွတ္ (freezing point)ကို ၃၂ဒီဂရီဖာရင္ဟိုက္ (32°F)၊ေရဆူမွတ္ (boiling point)ကို ၂၁၂ဒီဂရီဖာရင္ဟိုက္(212°F) သတ္မွတ္လိုက္တယ္။ၿပီးေတာ့ အစိတ္၁၈၀စိတ္လိုက္တယ္။ဒီစေကးကိုေတာ့ အဂၤလိပ္စကားေျပာနိုင္ငံေတြမွာ အသံုးမ်ားတယ္။ဆရာ၀န္ေတြအဖ်ားတိုင္းတဲ့ျပဒါးတိုင္ကို ျ မင္ဖူးတယ္မဟုတ္လား။လူနာကိုအပူခ်ိန္တိုင္းၿပီး အင္း အဖ်ားႀကီးတယ္ ၁၀၀ေတာင္ေက်ာ္တယ္လို႔ေျပာမယ္။အဲ့တာဖာရင္ဟိုက္စေကးနဲ႔ေျပာေနတာ။လူတစ္ေယာက္ရဲ ႕သာမာန္အပူခ်ိန္က 98°Fေလာက္ရွိတာကိုး။100ေက်ာ္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ဖ်ားၿပီေပါ့။(အိမ္တြင္းသံုး အပူခ်ိန္တိုင္းကိရိယာ(thermometer)မွာေတာ့စင္တီဂရိတ္စေကးကိုေရာ၊ ဖာရင္ဟိုက္စေကးကိုေရာ ျပၾကတယ္။)ဖာရင္ဟိုက္၉ဆင့္ 9°Fဟာ စင္တီဂရိတ္ ၅ဆင့္ 5°Cနဲ႔ညီတယ္။(ဖာရင္ဟိုက္မွာ 9°Fတက္သြားရင္ စင္တီဂရိတ္မွာ 5°Cတက္သြားမယ္။)သူတို႔နွစ္ခုရဲ႕ ဆက္သြယ္ခ်က္ကို သခ်ၤာအီေကြးရွင္းနဲ႔ျပရရင္-
°F ကေန °C ေျပာင္းခ်င္ရင္ > °C = 5/9 ( °F - 32 )
°C ကေန °F ေျပာင္းခ်င္ရင္ > °F = 9/5 ( °C + 32 )
ေနာက္ဆံုးတစ္မ်ိဳးကေတာ့ ကယ္ဗင္စေကးပဲ။သိပၸံလက္ေတြ႕စမ္းသပမႈေတြမွာ သံုးတဲ့စေကးေပါ့။အထက္မွာတံုးကေျပာခဲ့တယ္.. အပူခ်ိန္သည္ သုညေအာက္ အနႈတ္ငါးဒီဂရီစင္တီဂရိ္တ္(-5°C)တို႔ဘာတို႔။ေျပာခ်င္တာက ေရခဲရဲ႕အပူခ်ိန္ျဖစ္တဲ့ ဆိုတာ အပူခ်ိန္လံုး၀မရွိတာ မဟုတ္ဖူး။သူ႔ေအာက္က်တဲ့ သူ႔ထက္ေအးတဲ့အပူခ်ိန္ဆိုတာရွိတယ္။ဒါဆို အေအးဆံုးအပူခ်ိန္ တစ္နည္းအားျဖင့္ အပူလံုး၀မရွိတဲ့ အပူခ်ိန္ zero temperatureဆိုတာ မရွိနိုင္ဖူးလား။ရွိခဲ့ရင္ဘယ္လိုျဖစ္မလဲဆိုတာ သိပၸံပညာရွင္ေတြစဥ္းစားၾကတာေပါ့။အဲ့လိုနဲ႔တြက္ခ်က္ၾကည့္ၾကေတာ့ အနိမ့္ဆံုးအပူခ်ိန္ absolute zero temperatureဆိုတာ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္အေနနဲ႔ -237°Cရွိၿပီး(အတိအက်ေျပာရရင္ -237.15 °C)ဖာရင္ဟိုက္အေနနဲ႔ ကေတာ့ (-459.67F)ရွိတယ္။အဲ့အနိမ့္ဆံုးအပူခ်ိန္ကို ကယ္ဗင္စေကးအေနနဲ႔ သုညလို႔ သတ္မွတ္လိုက္တယ္။ဇီးရုိးကယ္ဗင္ 0Kေပါ့။ၿပီးေတာ့စင္တီဂရိတ္လိုပဲ ဆယ္လီစိတ္စနစ္ကိုသံုးတယ္။အဲ့တာကယ္ဗင္စေကးပဲ။ဆိုေတာ့စင္တီဂရတ္နဲ႔ ကယ္ဇင္က ၂၃၇ဆင့္ကြာသြားတာေပါ့။အနိမ့္ဆံုးအပူခ်ိန္ကို ကယ္ဗင္အေနနဲ႔ 0 K,စင္တီဂရိတ္အေနနဲ႔ -237°C,ေရခဲမွတ္(freezing point)က 0°Cနဲ႔273K၊ေရဆူမွတ္(boiling point)က 100°Cနဲ႔ 373K။လြယ္လြယ္ေျပာရရင္ စင္တီဂရိတ္စေကးကို ကယ္ဗင္စေကးေျပာင္းခ်င္ရင္ ၂၇၃ေျပာင္းရမယ္။သခ်ၤာအီေကြးရွင္းနဲ႔ျပရရင္-
Tk = TC + 273