အလ်င္ (velocity)နဲ႔ အျမန္ႏႈန္း (speed)ဟာ ေက်ာင္းသားေတြ အေရာတက္ဆံုး မတၱာႏွစ္ခုပဲ။ အဓိပၸါယ္ကို ေသခ်ာနားလည္ထားသင့္ပါတယ္။ ထင္သေလာက္ မ႐ႈပ္ပါဘူး။ အထက္မွာ ေျပာခဲ့သလိုပဲ။ အလ်င္ဆိုတာ အျမန္ႏႈန္းပဲ၊ ဒါေပမယ့္ ဦးတည္ဖက္ကိုပါ ထည့္စဥ္းစားထားတဲ့ေကာင္..။ ဥပမာ တစ္နာရီ မိုင္ ၅၀ ႏႈန္းလို႔ မေျပာဘဲ အေ႐ွ႕ဖက္သို႔ တစ္နာရီ မိုင္ ၅၀ ႏႈန္းလို႔ ဦးတည္ဖက္ကိုပါ ထည့္ေျပာရင္ အဲဒီေကာင္က အလ်င္ျဖစ္သြားၿပီး ႐ိုး႐ိုးေျပာတဲ့ တစ္နာရီ မိုင္ ၅၀ႏႈန္းဆိုတာက speed.. အေ႐ွ႕ဖက္သို႔ တစ္နာရီ မိုင္ ၅၀ႏႈန္းဆိုတာက velocity... ဟုတ္လား။

speed ဆိုတာက အကြာအေဝးကို ၾကာခ်ိန္နဲ႔စားတာ။ velocity ဆိုတာကလည္း အကြာအေဝးကို ၾကာခ်ိန္နဲ႔ စားတာပဲေပါ့။ ဒါေပမယ့္ velocity ရဲ႕ အကြာအေဝးမွာ ဦးတည္ဖက္သေဘာပါရမယ္။ အကြာအေဝး သက္သက္မဟုတ္ဘူး။ ဦးတည္ဖက္ပါတဲ့ အကြာအေဝးျဖစ္ရမယ္။ အဲလို ဦးတည္ဖက္ပါတဲ့ အကြာအေဝးကို အေရြ႕ (displacement) လို႔ေခၚတယ္။ ဆိုေတာ့ speed ဆိုတာ ႐ိုး႐ိုးအကြာအေဝး (distance) ကို time နဲ႔စားတာ။ velocity ဆိုတာ ဦးတည္ဖက္ပါတဲ့ အေရြ႕ (displacement) ကို time နဲ႔စားတာေပါ။ သခ်ာၤလိုဆို -

velocity v = ^displacement / _{time taken} ^s / _t

ေနာက္ ဒီလိုမ်ိဳး မွတ္ထားေပါ့။

velocity = speed + direction

ဒီထိ ႐ွင္းပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ စိတ္ထဲ ဦးတည္ဖက္ထည့္ေျပာတာနဲ႔ ဘာကြာမွာမုိ႔လို႔လဲ၊ မ႐ႈပ္႐ႈပ္ေအာင္ လုပ္ေနတယ္လို႔ ေ တြးေကာင္းေတြးမိမယ္။ တကယ္က သေဘာတရား၊ အႏွစ္သာရမွာ ဘာမွမဆုိင္ေအာင္ ကြာသြားတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ..။ ဦးတည္ဖက္ထည့္ေျပာတဲ့အတြက္ ဒီေကာင္ေတြက vector ေတြျဖစ္သြားတယ္။ ဦးတည္ဖက္မပါတဲ့ ႐ိုး႐ိုးအျမန္ႏႈန္း (speed)က စေကလာ၊ ဦးတည္ဖက္ပါတဲ့ အျမန္ႏႈန္း အလ်င္(velocity) က vector ျဖစ္သြားတယ္။ ဦးတည္ဖက္မပါတဲ့ ႐ိုး႐ိုးအကြာအေဝး (distance)က စေကလာ၊ ဦးတည္ဖက္ပါတဲ့ အကြာအေဝး အေရြ႔ (displacement)က vector ျဖစ္သြားတယ္။