Speed နဲ႔ velocity က ေက်ာင္းသားေတြ အေရာတက္ဆံုးမတၱာႏွစ္ခုဆိုရင္ အ႐ွိန္(acceleration) ဆိုတာကေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြ နားမလည္ႏိုင္ဆံုး မတၱာတစ္ခုပဲ။ေရေရရာရာသာ နားမလည္တာ၊မင္းတုိ႔နဲ႔ ရင္းႏွီးၿပီးသားပါ။ ဆိုင္ကယ္စီးတယ္၊ကားစီးတယ္...တျဖည္းျဖည္းျမန္လာရင္ အ႐ွိန္ရလာၿပီလို႔ ေျပာတယ္။ဆိုင္ကယ္ေနာက္က ထိုင္လိုက္တဲ့သူက ေ႐ွ႕ကေမာင္းတဲ့သူကို ေျပာမယ္။' 'ေဟ့ေကာင္ ျမန္လိုက္တာ အ႐ွိန္နည္းနည္းေလ်ာ့ဦး...''ဟုတ္လား။ဆိုေတာ့ စကားလံုးအားျဖင့္ ကိုယ္တုိ႔နဲ႔ မစိမ္းဘူး။ဒါဆို အဲ့ဒီအ႐ွိန္ဆိုတာ ဘာကိုေျပာတာလဲ။ အရပ္သံုးေျပာေနတဲ့ အ႐ွိန္နဲ႔ ႐ူပေဗဒဆရာေတြ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အ႐ွိန္နဲ႔ ဘာကြာလဲ၊အတူတူပဲလား..။ (အျမန္ႏႈန္းေလ်ာ့ဦးလို႔ မေျပာဘဲ အ႐ွိန္ေလ်ာ့ဦးလို႔ ဘာလို႔ေျပာရတာလဲ)

ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ စစဥ္းစားၾကည့္ရေအာင္။ ဆုိင္ကယ္စီးတယ္ဆိုပါစို႔။ လီဗာကို ဆြဲထားမယ္ဆိုရင္ မင္းရဲ႕ ဆိုင္ကယ္ဟာ တစ္ေျဖးေျဖးပိုျမန္သြားလိမ့္မယ္။ ပထမ တစ္မိနစ္မွာ မိုင္ ၂၀ ႏႈန္း၊ေနာက္ မိုင္ ၃၀ႏႈန္း၊ေနာက္ ၄၀ႏႈန္း..အဲ့လို အဆင့္ဆင့္ပိုျမန္သြားလိမ့္မယ္။အဲ့လို ျမန္ျမန္လာရင္ မင္းဆိုင္ကယ္ အ႐ွိန္ရေနၿပီလို႔ေျပာလိမ့္မယ္။ တစ္ခြန္းတည္းေျပာရရင္ 'အ႐ွိန္(acceleration)ဆိုတာ အျမန္ႏႈန္းေျပာင္းလဲျခင္းပဲ။'ျမန္သြားတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ေႏွးသြားတာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျမန္ႏႈန္းေျပာင္းသြားရင္ အဲ့ဒါ အ႐ွိန္ပဲ။ (ေႏွးသြားရင္ေတာ့ ဆုတ္႐ွိန္(deceleration ဒါမွမဟုတ္ negative acceleration) လို႔ ေခၚတယ္) ဒါဆို acceleration ကို rate of change of speed လို႔ေျပာလို႔ရတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ အဲ့လိုေျပာရင္ မျပည့္စံုေသးဘူး။ rate of change of velocity အလ်င္ ေျပာင္းလဲႏႈန္းဆိုမွ မွန္တယ္။ မင္းတို႔စိတ္ထဲ ဘာထူးလို႔လဲလို႔ ထင္မွာပဲ။ အင္း ထူးျခားခ်က္က velocity ဆိုတာ ျမန္ႏႈန္းေရာ၊ဦးတည္ဖက္ေရာ ႐ွိတဲ့ေကာင္။ သူေျပာသလို rate of change of velocity လို႔ဆိုရင္ ျမန္ႏႈန္းေျပာင္းျခင္းဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္အျပင္ ဦးတည္ဖက္ေျပာင္းျခင္းျခင္းဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ပါ ပါေနၿပီ။ဆိုလိုတာက direction ေျပာင္းရင္လည္း acceleration ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာတာပဲ။အင္း... ႐ွင္းကာမွ ပို႐ႈပ္ကုန္ၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ေသခ်ာသိသြားရင္ေတာ့ ႐ွင္းသြားပါလိမ့္မယ္။ ကိုင္း direction ေျပာင္းရင္လည္း acceleration ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို စဥ္းစားၾကည့္ရေအာင္...

ကားတို႔ ဆိုင္ကယ္တုိ႔ စီးေနတုန္း ကား၊ဆိုင္ကယ္က အ႐ွိန္တင္လိုက္ရင္(တစ္နည္းအားျဖင့္ ျမန္ႏႈန္းတင္လိုက္ရင္) စီးေနတဲ့လူက ေနာက္ကို ယိုင္ထြက္သြားမယ္။အ႐ွိန္ေလ်ာ့ခ်လိုက္ရင္ (ျမန္ႏႈန္းေလ်ာ့လိုက္ရင္) လူက ေ႐ွ႕ကို ယိုင္သြားမယ္.. ဟုတ္လား။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေနာက္ကို ယိုင္သြားတယ္ဆိုတာ ေ႐ွ႕ကအားတစ္ခုခုသက္ေရာက္လိုက္လို႔ေပါ့။ ေ႐ွ႕ကိုယိုင္သြားတယ္ဆိုတာလည္း ေနာက္ကအားတစ္ခုခုကို သက္ေရာက္လိုက္လို႔ေပါ့။ (အက်ယ္ကို Newton ရဲ႕ motion law ေတြမွာ သင္ရမယ္) ဒီ့ထက္လြယ္ေအာင္ေျပာရရင္ အ႐ွိန္႐ွိသြားရင္.. ဒါ.. အားသက္ေရာက္လို႔ပဲ။ဆိုပါစို႔..မင္းက ေလယာဥ္ေပၚမွာ လိုက္လာတယ္။ မင္းေလယာဥ္က ကိန္းေသအျမန္ႏႈန္းနဲ႔ ေမာင္းေနမယ္ဆို (ေလယာဥ္ႀကီး ဘယ္ေလာက္ျမန္ျမန္) မင္းအေနနဲ႔ ေစာေစာကေျပာတဲ့ အ႐ွိန္ရဲ႕သေဘာ (အားရဲ႕သေဘာ)ကို ခံစားရမွာမဟုတ္ဘူး။ ေ႐ွ႕တိုးေနာက္ဆုတ္ မျဖစ္ဘူး။ေဘးကိုသာ မၾကည့္မိရင္ ေလယာဥ္ေရြ႔လို႔ ေရြ႔မွန္းကို သိမွာ မဟုတ္ဘူး။ျမန္ႏႉန္းေျပာင္းသြားရင္ေတာ့ အ႐ွိန္ရဲ႕သေဘာ (အားသက္ေရာက္ျခင္းသေဘာ)ကို ခံစားရမယ္။(ကားပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေလယာဥ္ပ်ံပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီသေဘာပဲ) ၊ဒီေလာက္ဆို ဆက္စဥ္းစားလို႔ လြယ္သြားၿပီ။

ျမန္ႏႈန္းေျပာင္းတာေတာ့ မဟုတ္ဘူး၊ ကား၊ ေလယာဥ္ကို ေကြ႔လိုက္မယ္ဆိုရင္.. ဘယ္လိုျဖစ္သြားမလဲ။ (speed မေျပာင္းဘဲ direction ကိုပဲေျပာင္းလိုက္မယ္) ကားက ညာဖက္ကို ေကြ႔သြားရင္မင္းကိုယ္က ဘယ္ဘက္ကို ေစာင္းသြားတယ္။ ကားက ဘယ္ဘက္ကို ေကြ႔လိုက္ရင္ ညာဖက္ကို ေစာင္းသြားမယ္။ ေစာင္းသြားတယ္ဆိုကတည္းက အားတစ္ခုက မင္းအေပၚ သက္ေရာက္လိုက္လို႔ေပါ့ ။ တစ္နည္းအားျဖင့္ အ႐ွိန္႐ွိသြားလို႔ေပါ့။ ကားေကြ႔လိုက္လို႔ (direction ေျပာင္းလို႔) ယိုင္သြားတဲ့သေဘာနဲ႔ ျမန္ႏႈန္းေျပာင္းလို႔ (speed ေျပာင္းလို႔) ေ႐ွ႕တိုးေနာက္ဆုတ္ ယိုင္သြားတဲ့သေဘာက လံုးဝထပ္တူပဲ။ အားလံုးက အ႐ွိန္ရဲ႕သေဘာေတြကိုျပေနတာ ။ ဒါေၾကာင့္ direction ေျပာင္းတာလည္း အ႐ွိန္ကို ျဖစ္ေစတယ္ဆိုတာ ထင္႐ွားတယ္။ ဒါဆို acceleration ဆိုတာကို rate of change of speed လို႔မေျပာဘဲ rate of change of velocity လို႔ ဘာလို႔ေျပာရသလဲဆိုတာ ထင္႐ွားေလာက္ပါၿပီ။ သခ်ာၤလိုေျပာရရင္ acceleration ဆိုတာ ဘယ္ေလာက္အခ်ိန္အတြင္းမွာ ဘယ္ေလာက္အလ်င္ကေန ဘယ္ေလာက္အလ်င္ကို ေျပာင္းသြားသလဲဆိုတဲ့ ႏႈန္းပဲ။

ေနာက္ဆံုးျပန္ခ်ဳပ္ရရင္ ျမန္ႏႈန္း ဒါမွမဟုတ္ ဦးတည္ဖက္ တစ္ခုခုေျပာင္းသြားရင္ အ႐ွိန္ဆိုတာ ျဖစ္လာမယ္။( ႏွစ္ခုလံုးေျပာင္းရင္လည္း ျဖစ္မွာပဲ) ျမန္ႏႈန္းလည္း မေျပာင္းဘူး၊ ဦးတည္ဖက္လည္း မေျပာင္းဘူးဆိုရင္ေတာ့ အ႐ွိန္ဆိုတာ မ႐ွိဘူး၊ ျဖစ္မလာဘူး။ ဒီထက့္တုိတိုေျပာရရင္ velocity ေျပာင္းရင္ အ႐ွိန္ဆိုတာ ျဖစ္လာမယ္။ velocity မေျပာင္းရင္ အ႐ွိန္ဆိုတာ ျဖစ္မလာဘူး။ ဒါေၾကာင့္ constant velocity ဆိုရင္ no acceleration ပဲ။ အေနာက္စူးစူးကို တစ္နာရီ မိုင္ ၅၀ႏႈန္းနဲ႔ ပံုမွန္ေမာင္းေနတဲ့ကားမွာ အ႐ွိန္မ႐ွိဘူး။ ကားထဲမွာ ပါလာတဲ့ လူေတြအေနနဲ႔လည္း အ႐ွိန္ရဲ႕သေဘာကို မခံစားရဘူး။ (ခႏၶာကိုယ္ေတြ ေ႐ွ႕တုိးေနာက္ဆုတ္၊ ဘယ္ယိမ္းညာယိမ္းမျဖစ္ဘူးလို႔ ေျပာတာ)