မကၠင္းနစ္သည္ ျဒပ္ဝတၱဳ ကို အား သို႔ အေရြ႔ သက္ေရာက္ေသာအခါ ၄င္း၏ အျပဳအမူ ႏွင့္ ၄င္းတုိ႔၏ ပတ္ဝန္းက်င္တု႔ိကုိ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ တုိ႔ႏွင့္ဆိုင္ေသာ ႐ူပေဗဒ၏ ဂိုဏ္းခြဲတစ္ခုျဖစ္သည္။ ေခတ္သစ္ ေမာ္ဒန္ အစတြင္ ဂယ္လီလီယို၊ ကပ္ပလာ၊ အထူးသျဖင့္ နယူတန္ တုိ႔က မူလလက္ေဟာင္း မကၠင္းနစ္ (classical mechanics) ေခၚနည္းကို မ်ိဳးေစ့ခ်ေပးခဲ့သည္။
အဓိကအားျဖင့္ မကၠင္းနစ္ကို မူလလက္ေဟာင္း မကၠင္းနစ္ ႏွင့္ ကြန္တမ္ မကၠင္းနစ္ (quantum mechanic) ဟု ခြဲျခားထားသည္။
သမိုင္းတြင္ မူလလက္ေဟာင္း မကၠင္းနစ္သည္ ဦးစြာေပၚလာၿပီး ကြန္တမ္ မကၠင္းနစ္ သည္ အသစ္စက္စက္ ထြန္းကားလာျခင္းျဖစ္သည္။ မူလလက္ေဟာင္း မကၠင္းနစ္ သည္ နယူတန္ ေရးခဲ့ေသာ principia Mathematica တြင္ပါေသာ ေရြ႔လ်ားမႈနိယာမမ်ား (laws of motion)ကို အေျခခံၿပီး ကြန္တမ္မကၠင္းနစ္သည္ ၁၉၀၀ထိ မေပၚေသးေပ။ ႏွစ္ခုစလံုးသည္ သဘာဝ ႐ုပ္ဝတၱဳ သေဘာတရားကို တစ္နည္းတစ္ဖံုအားျဖင့္ အတူတကြ ေပါင္းစပ္ေျဖ႐ွင္းလ်က္႐ွိသည္။ မူလလက္ေဟာင္း မကၠင္းနစ္ကို တိက်မႈ တြင္အေျခခံေသာ ပံုစံအသြင္ျဖင့္ ႐ႈျမင္ျခင္းျဖစ္သည္။ ၄င္းတိက်မႈကို အရင္းခံေသာေၾကာင့္ သခ်ာၤသီအိုရီမ်ား တြင္တြင္ သံုးျခင္းသကဲ့သို႔ မွန္မမွန္ကို လက္ေတြ႔လုပ္ေဆာင္ရျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
ကြန္တမ္ မကၠင္းနစ္ သည္ ပို၍ က်ယ္ျပန္႔ၿပီး မူလလက္ေဟာင္း မကၠင္းနစ္ နည္းစဥ္မ်ားကို အသံုးခ်သလို အေနအထားအလိုက္ ကန္႔သတ္မႈမ်ားလည္း ႐ွိေပသည္။ တန္ျပန္သက္ေရာက္ျခင္းသေဘာ (corresponding principle)အရ အရာဝတၳဳ ႏွစ္ခုတို႔အၾကား ဆန္႔က်င္ျခင္း ကြဲလြဲျခင္း မ႐ွိသလို အေျခအေန တစ္ခုေၾကာင့္ပင္ တည္႐ွိျခင္းျဖစ္သည္။ ကြန္တမ္ မကၠင္းနစ္သည္ မူလလက္ေဟာင္း မကၠင္းနစ္ ကို အေျခခံ က်က် ေက်ာ္လြန္ၿပီး ေမာ္လီက်ဴလာ သို႔မဟုတ္ အက္တမ္ တုိ႔ကို ႐ွင္းရာတြင္ မ႐ွိမျဖစ္လိုအပ္သည္။ သို႔ေသာ္ မူလလက္ေဟာင္း မကၠင္းနစ္ သည္ အႀကီးစား ျဖစ္ပ်က္ျခင္းမ်ားကို ႐ွင္းလင္းရာတြင္ လံုေလာက္သကဲ့သို႔ ကြန္တမ္ မကၠင္းနစ္ ႐ွင္းလ်ွင္လည္း မျဖစ္ႏုိငိေသာေၾကာင့္ မူလ လက္ေဟာင္းႀကီးမွာ ေကာင္းေကာင္းႀကီး အသံုးဝင္လ်က္႐ွိသည္။
Classical mechanicsသည္ ရူပေဗဇနယ္ပယ္၌ မကၠင္းနစ္၏ အစြဲတစ္ခုျဖစ္သည္။ယင္းနွင့္ အၿပိဳင္မွာ ကြမ္တမ္ မကၠင္းနစ္ျဖစ္သည္။ဂႏၲ၀င္ မကၠင္းနစ္သည္ အားသက္ေရာက္မႈေပၚ၌ ေ႐ြ႕လ်ားကုန္ေသာ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အရာ၀တၳဳတို႔၏ နိယာမမ်ားနွင့္သက္ဆိုင္သည္။အရာ၀တၳဳတို႔၏ေ ႐ြ႕လ်ားျခင္းကို ေလ့လာျခင္းသည္ ေရွးအက်ဆံုး သိပၸံ ဘာသာရပ္ အင္ဂ်င္နီယာနည္းပညာနွင့္ နည္းပညာတို႔ပင္ျဖစ္ေပသည္။ယင္းအား နယူတန္နီယန္ မကၠင္းနစ္ဟုလည္း သိထားၾကသည္။ဂႏၲ၀င္ မကၠင္းနစ္သည္ အေသးငယ္ဆံုးေသာ မိုက္ခရုိစေကာ့ပစ္ အရာ၀တၳဳတို႔၏ေ႐ြ႕လ်ားမႈမွသည္ နကၡတၱအရာ၀တၳဳမ်ားျဖစ္ေသာ အာကာသယာဥ္၊ၾကယ္၊ၿဂိဳလ္၊ဂလက္ဆီမ်ား ေ႐ြ႕လ်ားမႈမ်ားကို ေလ့လာသည္အထိပါ၀င္သည္။ဂႏၲ၀င္ မကၠင္းနစ္သည္ အလင္းအလ်င္သို႔မေရာက္ရွိေသာ အျမန္နႈန္းမ်ားကို တိုင္းတာရာ၌ အင္မတန္ထိေရာက္ခဲ့သည္။သို႔ေသာ္ အရာ၀တၳဳသည္ အလြန္ေသးငယ္လာၿပီးအ မႈန္လိႈင္းသေဘာ ေဆာင္လာသည့္အခါကင္းနစ္၏အစြဲ ျဖစ္ေသာ ကြမ္တမ္ မကၠင္းနစ္စနစ္သည္ ပါလာခဲ့သည္။
ကြမ္တမ္မကၠင္းနစ္ကို ကြမ္တမ္မကၠင္းနစ္ သို႔မဟုတ္ ကြမ္တမ္သီအိုရီ ဟူ၍လည္း ေခၚဆိုၾကသည္။ ကြမ္တမ္စက္ကြင္းသီအိုရီ သည္လည္း ကြမ္တမ္မကၠင္းနစ္၏ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္သည္။ ကြမ္တမ္မကၠင္းနစ္သည္ရူပေဗဒ၏ အေျခခံကိုင္းခြဲတစ္ခုျဖစ္ၿပီး အက္တမ္ႏွင့္ အက္တမ္ေအာက္အမႈန္မ်ားျဖစ္သည့္ ဖိုတြန္၊ အီလက္ထရြန္ စသည္တုိ႔ႏွင့္ သက္ဆုိင္ေသာ ဘာသာရပ္ျဖစ္သည္။ ကြမ္တမ္ျဖစ္ရပ္မ်ား ပလန္႔ကိန္းေသ(plank's Constant)၏ ဆတိုးကိန္းျပည့္မ်ားျဖင့္ ျဖစ္ေပၚေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႔႐ွိရသည္။ အက္တမ္ေအာက္ အမႈန္ေလာကတြင္ စြမ္းအင္မ်ား ဖလွယ္သည့္အခါ၊ ထုတ္လႊင့္သည္အခါမ်ားတြင္ စိတ္ႀကိဳက္ပမာဏျဖင့္ ထုတ္လႊတ္ျခင္း မ႐ွိဘဲ ပလန္႔ကိန္းေသ၏ ဆတိုးအျပည့္ကန္းျဖစ္ေသာ ပမာဏမ်ားျဖင့္သာ ထုတ္လႊင့္သည္။ ၄င္းသည္ စြမ္းအင္ကို သတ္မွတ္ထားသည့္ ပမာဏမ်ား(Quanta)ျဖင့္သာ ထုတ္လႊတ္ေသာေၾကာင့္ ကြမ္တမ္မကၠင္းနစ္ (Quantum mechanics)ဟု ေခၚဆုိျခင္း ျဖစ္သည္။ ဤသေဘာတရားသည္ ေ႐ွး႐ိုး႐ူပေဗဒ သေဘာတရားျဖင့္ မည္သုိ႔မွ ႐ွင္းမျပႏိုင္သည့္ ကိစၥျဖစ္သည္။
၁၉၀၀ ခုႏွစ္တြင္ ဝတၱဳနက္၏ေရာင္ျခည္ထုတ္လႊင့္ျခင္း (Black-body radiation) ျပႆ.....နာအေပၚ မက္စ္ ပလန္႔ (Max Plank) ၏ ေျဖ႐ွင္းခ်က္ႏွင့္
၁၉၀၅ ခုႏွစ္တြင္ အဲလ္ဘတ္ အိုင္းစတိုင္း၏ အလင္းလွ်ပ္စစ္ အက်ိဳး (Photoelectric effect)ကို ေျဖ႐ွင္းေပးသည့္ ကြမ္တမ္သေဘာတရား အေျချပဳ သီအိုရီတုိ႔မွ
စတင္၍ ကြမ္တင္မကၠင္းနစ္ ပညာရပ္သည္ တျဖည္းျဖည္း ဖြံၿဖိဳးလာခဲ့သည္။
ကြမ္တမ္မကၠင္းနစ္ ဆိုင္ရာ သီအိုရီမ်ားကို အသံုးျပဳထားသည့္ ထင္႐ွားေသာ ကိစၥရပ္မ်ားမွာ
စူပါလ်ွပ္ကူးသံလိုက္၊ အလင္းလႊတ္ဒုိင္အုတ္ ႏွင့္ ေလဆာအလင္း၊ ထရန္စစ္စတာ ႏွင့္ တပိုင္းလွ်ပ္ကူးပစၥည္းမ်ားျဖစ္သည့္ မိုက္က႐ိုပေရာဆက္ဆာ၊
ေဆးရံုမ်ားတြင္ အသံုးျပဳသည့္ MRI ဓာတ္မွန္စက္ စသည္တုိ႔ုျဖစ္သည္။
ကြမ္တမ္မကၠင္းနစ္ ဆိုင္ရာ သီအိုရီမ်ားကို အသံုးျပဳထားသည့္ ထင္႐ွားေသာ ကိစၥရပ္မ်ားမွာ စူပါလ်ွပ္ကူးသံလိုက္၊ အလင္းလႊတ္ဒုိင္အုတ္ ႏွင့္ ေလဆာအလင္း၊
ထရန္စစ္စတာ ႏွင့္ တပိုင္းလွ်ပ္ကူးပစၥည္းမ်ားျဖစ္သည့္ မိုက္က႐ိုပေရာဆက္ဆာ၊ ေဆးရံုမ်ားတြင္ အသံုးျပဳသည့္ MRI ဓာတ္မွန္စက္ စသည္တုိ႔ုျဖစ္သည္။